Stefan Majer - trener z sukcesami (cz.II)

Autor: Marcin Bodziachowski
2020-08-26 15:00:53

Stefan Majer był nie tylko bardzo dobrym koszykarzem lat 50-tych ubiegłego wieku, ale również wyśmienitym nauczycielem. Przygodę trenerską rozpoczął w Legii od pracy z grupami młodzieżowymi, legijnymi rezerwami. W końcu dostał możliwość poprowadzenia pierwszego zespołu "Zielonych Kanonierów", a po latach prowadził również reprezentację Polski.

Pod wodzą Stefana Majera, koszykarze Legii zaczęli odnosić sukcesy w kategorii juniorów. Najpierw w roku 1962 legioniści prowadzeni właśnie przez Stefana Majera, który równolegle prowadził drugi zespół, zdobyli drugie (pierwsze w 1952 roku) wicemistrzostwo kraju. Legia zwyciężyła w okręgu warszawskim i wywalczyła awans do półfinałów w Lublinie (wygrane z MKS-em Ełk 98:49 oraz Lublinianką 66:50), a następnie finałów w Krakowie. Niestety w turnieju finałowym zabrakło czołowego podkoszowego Legii, Bogusława Piltza i to w dużej mierze zdecydowało o zdobyciu srebrnego, nie zaś złotego medalu. "Z przyczyn obiektywnych nie pojechał do Krakowa Bogusław Piltz, najwyższy zawodnik zespołu, i w końcowym efekcie musieliśmy zadowolić się znowu tytułem wicemistrza Polski za drużyną TS Wisła Kraków. Oczywiście tytuł ten uważamy za poważne osiągnięcie zespołu i trenera Stefana Majera. Oby takich wyników było jak najwięcej" - pisano w klubowym sprawozdaniu, nie do końca zdradzając kulisy absencji Piltza. Drużyna juniorów z 1962 roku występowała w składzie: Janusz Olejnik, Piotr Borewicz, Ludwik Raczyński, Jacek Jedynak, Włodzimierz Trams, Bogusław Piltz, Eliasz Gorostiza, Ryszard Kubanek, Andrzej Olejnik, Andrzej Tybinkowski, Maciej Zasadzki.

Pierwszy w historii tytuł mistrza Polski juniorów Legia wywalczyła rok później, również pod wodzą Stefana Majera. Miało to miejsce w 1963 roku, zaś turniej finałowy rozegrano w dniach 29-31 marca w Warszawie. Najpierw jednak Legia triumfowała na Mazowszu, wyprzedzając aż o pięć puntów drugi Znicz Pruszków. W półfinałach, które rozegrano w hali przy 29 Listopada, legioniści zwyciężyli OKS Olsztyn 103:39 (!) oraz Społem Łódź 67:51. W finale Legia pokonała wówczas MKS Chorzów 76:43, Spójnię Gdańsk 82:62 oraz Śląska Wrocław 70:53. We wszystkich trzech meczach podopieczni S. Majera zwyciężali bardzo pewnie. Trzon mistrzowskiej drużyny stanowili Piotr Borewicz, Marek Borewicz, Wojciech Bulski, Eliasz Gorostiza, Ryszard Kubanek, Andrzej Olejnik, Andrzej Tybinkowski, Bogusław Piltz, Andrzej Skwirowski, Tolak, Włodzimierz Trams, Waraszkiewicz, Tomasz Wronecki. Kilku z nich niebawem zaczęła stanowić o sile pierwszego zespołu Legii.
"Drużyna znakomicie przygotowana do inałów przez trenera Stefana Majera, dobrze czuła się we własnej sali, toteż zdcydowanie zwyciężała poszczególnych przeciwników. Zdobycie tytułu mistrza Polski juniorów na rok 1963 to zasługa kilkuletniej pracy trenera tej drużyny oraz umiejętności i zapału zawodników pnących się uporczywie do tego zaszczytu co najmniej od trzech lat. Jest to również zasługa wysiłku organizacyjnego jaki sekcja uczyniła uruchamiając w 1960 roku 'Szkółkę Koszykarzy', której adepci (Piltz, Gorostiza, Tybinkowski, Kubanek) stanowili trzon mistrzowskiej ekipy" - pisano w klubowym wydawnictwie.



W kolejnych latach Stefan Majer nadal pracował w klubie prowadząc drugi zespół i przynajmniej jeden zespół młodzieżowy (inne prowadzili m.in. Władysław Pawlak i Leszek Arent). W sezonie 1967/68 w pierwszym zespole Legii doszło do zmiany trenera. Władysława Maleszewskiego (czwarte miejsce z Legią w szonie 1966/67) zastąpił Stefan Majer - w ten sposób postawiono na osobę związaną od lat z Legią, której doskonała praca z młodzieżą została nagrodzona w postaci powierzenia mu pierwszej drużyny Legii. I pod którego wodzą nasz pierwszy zespół, już w pierwszym sezonie zdobył wicemistrzostwo Polski, z identycznym bilansem (17-5) co mistrz Polski, Wisła Kraków. Nasi koszykarze zebrali się dość późno przed inauguracją rozgrywek w Poznaniu, ponadto do sezonu przystąpili bez dwóch czołowych dotąd graczy - Leszka Arenta i Tadeusza Suskiego. Później, już w trakcie rozgrywek, zespół został wzmocniony przez Edwarda Jurkiewicza z Zawiszy Bydgoszcz, który na skutek kontuzji Piltza i Kuczyńskiego, otrzymał szansę częstych występów. I szybko wywalczył sobie miejsce w pierwszej piątce. "Dzisiaj możemy stwierdzić, że zdobycie tytułu wicemistrza Polski na 1968 rok, było dużym osiągnięciem możliwym tylko dlatego, że stanowiący trzon zespołu starsi zawodnicy: Wichowski, Pstrokoński, Olejniczak - dawali z siebie wszystko, wznosząc się w niektórych meczach na szczyty swych możliwości, że dzielnie im sekundowali zawodnicy młodsi, że wreszcie trener Stefan Majer, były zawodnik i partner niektórych jeszcze grających, będący stale w kontakcie ze swym poprzednikiem, W. Maleszewskim, zrobił wszystko, co było w jego mocy, aby uzyskać jak najlepsze rezultaty" - pisał klub w sprawozdaniu rocznym za rok 1968. Prowadzona przez S. Majera Legia występowała wówczas w składzie Andrzej Pstrokoński, Stanisław Olejniczak, Janusz Wichowski, Włodzimierz Trams, Janusz Olejnik, Edward Jurkiewicz, Bogusław Piltz, Mirosław Kuczyński, Tomasz Tybinkowski, Henryk Filpiak, Ryszard Żurek, Krzysztof Szulc, Ryszard Kubanek, Andrzej Łysionek.

Rok później Legia wywalczyła mistrzostwo Polski. Ostatnie do dzisiaj. Nasz zespół wyprzedził o jeden punkt Wisłę Kraków i z bilansem 19-3 został najlepszy w kraju. To wtedy w decydującym, wyjazdowym meczu z Wybrzeżem Gdańsk, na dwie sekundy przed końcem meczu, punkty na wagę zwycięstwa oraz mistrzostwa, zdobył z połowy boiska Andrzej Pstrokoński. Co ciekawe "Pstroka" grał już wówczas zdecydowanie mniej, ale w tej decydującej akcji właśnie on otrzymał piłkę na ostatni rzut. "Grywałem już wtedy rzadziej, ale do Gdańska [16 marca 1969] pojechałem. Przyszła końcówka spotkania, ktoś spadł za faule i trener Majer powiedział do mnie: 'Wchodź i ratuj nas'. I tak rzeczywiście się stało. Ostatnia piłka w meczu, punkt przewagi Wybrzeża - a w przypadku przegranej, przegrywaliśmy mistrzostwo Polski - do końca zostało parę sekund. Po wznowieniu gry spod własnego kosza piłkę dostał Jacek Dolczewski. Był wystraszony i chcąc pozbyć się odpowiedzialności, oddał piłkę mnie, gdzieś w okolice stolika sędziowskiego, gdzie wtedy stałem. Wszyscy krzyczeli wtedy: 'Rzucaj!', bo to była ostatnia sekunda spotkania. Zrobiłem krok, rzuciłem jeszcze sprzed linii środkowej i nagle w hali zapanowała potworna cisza... ta piłka jakby leciała godzinę i wszyscy ją obserwowali, ja również. Leci, leci i klap... wpadła czyściuteńko, tylko słychać było trzepnięcie siatki zamocowanej do obręczy. Mecz został od razu zakończony - wygraliśmy jednym punktem i zdobyliśmy mistrzostwo Polski! Co tam się zaczęło dziać! Cały nasz zespół zaczął skakać ze szczęścia, na trybunach wszyscy złapali się za głowę" - opowiadał po latach Andrzej Pstrokoński.
Skład mistrzowskiej Legii w 1969 roku: Edward Jurkiewicz, Jacek Dolczewski, Bogusław Piltz, Janusz Olejnik, Stanisław Olejniczak, Andrzej Pstrokoński, Włodzimierz Trams, Ryszard Żurek, Tomasz Tybinkowski, Henryk Filpiak, Mirosław Kuczyński, Andrzej Łysionek.



Rok później, pod wodzą Stefana Majera Legia świętowała w Katowicach zdobycie Pucharu Polski. Jedynego w dotychczasowej historii naszego klubu. Triumf w rozgrywkach krajowego pucharu był swego rodzaju nagrodą pocieszenia po słabszym występie w rozgrywkach ligowych, zakończonych na miejscu siódmym. W Katowicach legioniści pokonali kolejno Wybrzeże Gdańsk 77:64, Górnika Wałbrzych 90:80 oraz Lecha Poznań 83:81. "Nasz pucharowy sukces nie był dziełem przypadku. Jest to po prostu rezultat wyjątkowo solidnej pracy treningowej. Tuż po zakończeniu ligi i krótkim odpoczynku wyjechaliśmy do Francji, gdzie rozegraliśmy 7 spotkań z trudnymi przeciwnikami. Po dwóch rundach Pucharu Polski 7 naszych zawodników weszło w skład reprezentacji Warszawy na doroczny turniej międzynarodowy w Sofii. Mecze te pozwoliły tak całemu zespołowi, jak i poszczególnym koszykarzom nabrać wiary we własne siły i znacznie poprawić formę, co przed decydującą rundą pucharowych zmagań bardzo nam się przydało. Do turnieju w Katowicach startowaliśmy w dobrej dyspozycji fizycznej i psychicznej, co pozwoliło nam wyjść obronną ręką i z tego turnieju. Cieszę się na równi z chłopcami ze zdobycia Pucharu Polski - tym bardziej, iż jest to pierwszy sukces drużyny naszego klubu w tych rozgrywkach. Naszymi najlepszymi zawodnikami w przekroju wszystkich dziewięciu spotkań pucharowych byli Trams i Filipiak, choć oczywiście i pozostałym należą się słowa uznania za ambitną i ofiarną postawę. Najcięższą przeprawę mieliśmy w półfinale ze stołeczną Polonią oraz w finale z Lechem Poznań. Wierzę, że sukces w rozgrywkach o Puchar Polski zapoczątkuje dobrą passę naszego zespołu" - powiedział po zdobyciu Pucharu Polski trener legionistów, Stefan Majer.


Rząd górny od lewej: Tomasz Storożyński, Marek Krzyżanowski, Zbigniew Andrzejewski, Włodzimierz Trams, Henryk Filipiak, Andrzej Pstrokoński. Rząd dolny od lewej: Mirosław Kuczyński, Michał Romanowski, Bogusław Piltz, Ryszard Żurek, Tomasz Tybinkowski

Ostatnim sezonem, w którym pierwszy zespół prowadził Stefan Majer był 1970/71 - wówczas z bilansem 15 wygranych i 21 porażek, Legia zajęła siódme miejsce. Od kolejnego sezonu zespół prowadził już Andrzej Pstrokoński, który zakończył zawodniczą karierę.

Stefan Majer prowadził jeszcze Legię w rozgrywkach europejskich pucharów - z Legią dwukrotnie dotarł do ćwierćfinału Pucharu Zdobywców Pucharów. Najpierw w sezonie 1968/69, po wyeliminowaniu belgijskiego Anderlechtu, legioniści przegrali w ćwierćfinale ze Slavią Praga 82:113 (na wyjeździe) i 80:91 w Warszawie. Slavia zwyciężyła w tamtej edycji PZP, pokonując w finale Dinamo Tbilisi 80:74.

Następnie w sezonie 1970/71 nasi zawodnicy musieli uznać wyższość włoskiego Fidesu Neapol. Pierwsze spotkanie w Warszawie rozegrano na Skrze i zwycięstwo Włochów było nieznaczne, ale wyraźniejszą przewagę gracze spod Wezuwiusza mieli w rewanżu. Zresztą właśnie po meczu rewanżowym nastąpiło słynne zatrzymanie pociągu na stacji Warszawa Gdańska i szczegółowa kontrola wagonu, w którym podróżowali legioniści. Za przewóz złota najsurowiej ukarano Włodzimierza Tramsa i Bogusława Piltza.

Niewiele brakowało, a podobne osiągnięcie, czyli ćwierćfinał Pucharu, tyle że Europy, udałoby się Legii prowadzonej przez Stefana Majera osiągnąć w sezonie 1969/70. Po wyeliminowaniu holenderskiego Punchu Delft (wygrana 80:74 i porażka 79:84), legioniści w walce o 1/4 finału (rozgrywanego wówczas w formie rywalizacji grupowej) rywalizowali z Bułgarami z PBC Academica Sofia. W pierwszym meczu w Warszawie legioniści zwyciężyli 91:80, ale niestety w rewanżu przegrali 66:79. Czyli w dwumeczu o awansie zdecydował jeden kosz... Ostatecznie Bułgarzy w ćwierćfinałowej grupie A zajęli czwarte miejsce, notując jedną wygraną i dwie porażki. Legii zaś koło nosa przeszedł kolejny (po 1962 i 1964 roku) mecz z Realem Madryt, Slavią Praga (po wspomnianym sezonie 1968/69) i Racingiem Mechelen.
 
Stefan Majer raz jeszcze poprowadził pierwszy zespół Legii. W rozgrywkach 1981/82, przejął drużynę po Andrzeju Pstrokońskim (dokończył sezon 1980/81 po Władysławie Pawlaku) i utrzymał ją w najwyższej klasie rozgrywkowej. Z bilansem 10 zwycięstw i 16 porażek zakończyła sezon na miejscu ósmym (na dziesięć startujących drużyn). 

Imię i nazwisko: Stefan Majer
Data i miejsce urodzenia: 26.10.1929, Warszawa
Kluby w roli zawodnika: Legia Warszawa 1951-59
Kluby w roli trenera (pierwszego zespołu):
Legia Warszawa 1967-71
Lech Poznań 1975-77
Legia Warszawa 1981/82
Sukcesy w roli zawodnika:
Mistrzostwo Polski 1956, 57
Wicemistrzostwo Polski 1953, 55, 58
1/4 finału Pucharu Europy w 1957/58
Finalista Pucharu Polski 1952
Sukcesy w roli trenera:
Mistrzostwo Polski 1969
Wicemistrzostwo Polski 1968
Puchar Polski 1970
1/4 finału Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970/71
1/4 finału PZP w 1968/69
Mistrzostwo Polski juniorów w 1963
Wicemistrzostwo Polski juniorów 1962
7. miejsce na IO w Moskwie (1980) z reprezentacją Polski